Su Döngüsünü İyileştirmek İçin: Yağmur Suyu Hasadı
WWF Türkiye tarafından hazırlanan “Su Döngüsünü İyileştirmek İçin Yağmur Suyu Hasadı” başlıklı rapor yayımlandı. Tatlı kaynaklarını korumanın önemine vurgu yapılan raporda yağmur suyu hasadı yöntemlerine dair bilgiler de paylaşılıyor.
WWF Türkiye tarafından hazırlanan Su Döngüsünü İyileştirmek İçin Yağmur Suyu Hasadı başlıklı rapor yayımladı. Rapora göre su, dünyamız ve tüm canlılar için en önemli doğal kaynaklarımızdan biri olmasına rağmen oldukça kısıtlı. Dünya haritasına baktığınızda gördüğünüz maviliklerin sadece % 2,5’i tatlı su kaynaklarından oluşur. Bu suyun %70’i ise buzullardadır. Yerküre üzerindeki suyun tamamı 5 litrelik bir şişeye konulacak olsa, insanların erişebileceği tatlı su miktarı, yalnızca 1 yemek kaşığına denk gelir. Başka bir deyişle erişilebilir tatlı su miktarı, dünyanın toplam su varlığının %1’inden bile az.
Ne Kadar Su Kullanıyoruz?: Doğrudan kullandığımız suyun yanı sıra bir ürünün tüm yaşam döngüsü boyunca kullanılan (ve/ veya kirletilen) su miktarına “sanal su” denir. Sanal su dikkate alındığında kişi başına düşen su miktarı 5.416 litreye kadar varmaktadır. Örneğin her gün giydiğimiz pamuklu bir tişörtün su ayak izi, yaklaşık 2.500 litredir. Çünkü pamuk bitkisi, genel olarak çok sulanarak yetiştirilir.
Sanal suyu dikkate aldığımızda bir adet hamburgerde saklı olan su miktarı, 2.400 litredir. Bunun nedeni ise et üretimi için gerekli olan hayvan yemi üretiminde çok fazla su kullanılıyor olması. Bir bardak kahvede 130 litre su saklı. Bu miktar, 260 adet pet şişeye denk gelmektedir. Bu değerleri göz önünde bulundurursak; 1 yıl kullanmanıza yetecek tek bir su deponuz olsaydı, günlük su tüketiminiz ile bu depoyu 2. haftanın sonunda bitirirdiniz. Rapora göre, Türkiye nüfusunun 2030 yılında 100 milyona ulaşacağı ve kişi başına düşen su miktarının 1.120 m³’e gerileyeceği öngörülüyor. Diğer bir deyişle Türkiye, artan nüfusu ve büyüyen kentleriyle “su fakiri” olma yolunda ilerliyor.
İklim değişikliği ile beraber ülkemizin karşılaşacağı başlıca problemlerden birinin de kuraklık olacağı öngörülmektedir. Kuraklık, sadece yağışların az olmasına bağlı değildir, aynı zamanda yağışlardaki düzensizlik ile de ilişkilidir. Türkiye’de yağış miktarının artması ya da uzun süre yağışın olmaması ekosistemleri ve sosyal hayatı olumsuz yönde etkiler. Olası su sıkıntılarını azaltmak hem de kuraklıkla mücadele etmek için iklim değişikliğine yönelik tedbirlerin alınması önemlidir. Yağmur suyu hasadı, iklim değişikliği problemlerinde iklim değişikliğine uyum için önemli bir strateji olup basit ve tekrarlanabilir yöntemlerle herkes tarafından hayata geçirilebilir. Tarihî bir su yönetimi biçimi de olan yağmur suyu hasadı, yoğun yağış dönemlerinde tatlı suyun tutulup toprağa emdirilmesine veya depolarda biriktirilerek yağışın az olduğu dönemlerde kullanılabilmesine yarar. Ayrıca çatı tipi hasat edilen yağmur suyu, arıtılarak kullanıldığında temiz su kaynaklarına erişimimizi artırır.
Günümüz yağmur suyu hasadı uygulamalarında, tarihî yöntemler ile suyun etkin kullanımını sağlayan teknolojiler birleştirilerek yağmurun ve nemin dolaşımda kalması sağlanır. Yağmurun döngüde kalması için suyu yavaşlatmak, yaymak ve toprağa emdirmek veya bir depoda biriktirmek ana stratejidir. Malç (Toprağı Örterek); toprağın üstünün biçilmiş çim, ot, saman, odun parçası, karton, gazete parçaları gibi organik madde ile örtülmesidir. Bu sayede topraktaki suyun buharlaşması ve toprak ısısının artması veya azalması önlenerek toprağın nemi korunur. Toprak canlılarının güneşin zararlı etkilerinden korunması sağlanır. Malç, toprağın yorganıdır.
Biçilmiş çim, yonca ve diğer yeşil otları bahçenizin üstüne serebilirsiniz. Etraftan topladığınız kuru yapraklar ile bahçenizin üstünü örtebilirsiniz. Gazete ya da karton parçaları ile bahçenizin üstünü kaplayarak hasat ettiğiniz yağmur suyunun hızla buharlaşmasını önleyebilirsiniz.
Yağmur Bahçesi
Yağmur bahçesi, özellikle sertleşmiş ve su geçirgenliğini kaybetmiş topraklarda, yağmur suyunun emdirilmesi ve toprak altına taşınması için kullanılır. Toprakta boşluklu bir yapı oluşturmak için belirli bir miktar kazılarak, kazılan alanın içi geçirgen malzemelerle (örneğin: çakıl, kum) katman katman doldurulur. En üste gübreli toprak katmanı uygulanarak bitkilerin ekilmesi ve malçlama ile tamamlanan yağmur bahçesi, su tutma kapasitesi yüksek bir peyzaj uygulamasıdır. Yağmur suyu hasadı yaparak topraklarımızın kaybettiği suyu tekrar kazanmayı, suyu verimli kullanmayı ve toprağı iyileştirmeyi hedefliyoruz. Sen de evinde, okulunda, bahçende ve ofisinde yağmur suyu hasadı yap; bu iyileştirmeyi bir seferberliğe birlikte dönüştürelim. Çünkü her şey birlikte mümkün.