KORONAVİRÜS SONRASI STRATEJİK SEKTÖRLER: TARIM VE GIDA

Türkiye Sürdürülebilir Enerji Finansman Programı, Koronavirüs sonrası dönemde sağlıktan sonra öncelikli ve stratejik hale gelen sektörlerin tarım ve gıda sektörleri olduğunu ifade etti.

Türkiye Sürdürülebilir Enerji Finansman Programı (TurSEFF) tarafından, yapılan açıklamaya göre, Covid-19 salgınının dünyanın gündemine küresel bir tehdit olarak girmesinin üzerinden bir aydan fazla bir zaman geçti.

İlk şok dalgası, aşı, ilaç ve solunum cihazları gibi sağlık sektörüyle ilgili tartışmaları başlattı. Şimdi sağlık haricindeki diğer yaşamsal sektörlerin geleceği konuşulmaya başlandı. Covid-19 sonrası dönemde artık sadece sağlık sisteminde değil, tarım, gıda, enerji, ulaşım, su gibi sektörlerde de küresel ölçekte köklü yapısal değişiklikler olacak.

“Türkiye dünyanın en büyük 7. tarım üreticisi”

Bu durum, 2018 yılında 190’dan fazla ülkeye 1800 çeşit tarım ürünü ihraç ederek 17,7 milyar doları ihracat geliri elde etmiş önemli bir tarım ülkesi olan Türkiye için de önemli fırsatlar barındırıyor.

TurSEFF’den yapılan açıklamada şunlar kaydedildi:

“Aslında tarım ve gıda gibi sektörlerin stratejik bir öneme sahip oldukları Covid-19 salgınından önce de zaten biliniyordu ama küresel ölçekte yaşanan bir salgın ile görüldü ki bu sektörleri yeni ve bütüncül bir yaklaşımla yeniden yapılandırmaya her zamankinden daha çok ihtiyaç var.

Bu durum aslında Türkiye için de yeni bir dönemin başlangıcı olabilecek bir potansiyel barındırıyor. Elverişli coğrafi koşulları, uygun iklimi ve bereketli topraklarıyla tarım ve gıda alanında dünyanın önde gelen ülkelerinden biri olan Türkiye’de 2018 yılı referans alındığında toplam istihdamın yüzde 20’si tarım alanında çalışıyordu ve sektör, 42,5 milyar dolar büyüklüğü ile ülke Gayri Safi Yurt İçi Hasılanın (GSYH) yüzde 5,8’ini oluşturmaktaydı. Bu performansıyla dünyanın en büyük 7. tarım üreticisi olan Türkiye, aynı zamanda hayvancılık alanında da önemli bir potansiyele sahip.”

“Tarım ve gıda sektörleri TurSEFF için önemli ve öncelikli sektörlerin başında geliyor”

Açıklamada görüşlerine yer verilen TurSEFF Direktörü ve Stantec Türkiye Genel Müdürü Dr. Murat Sarıoğlu, TurSEFF’in projelere hem teknik destek veren hem de finansman sağlayan yenilikçi bir yapısı olduğunu belirtti.

Sarıoğlu, şunları kaydetti:

“Tarım ve gıda sektörleri TurSEFF için önemli ve öncelikli sektörlerin başında geliyor ve bu alanda sürdürülebilir projelerin hayata geçirilmesi için TurSEFF gibi yenilikçi programların önemli bir katalizör etkisi oluşturabileceğini düşünüyoruz. Ülkemizde tarımı küresel dalgalanmalar ve iklim değişikliğinin getirdiği olumsuz etkilerden koruyarak daha sürdürülebilir olmasını sağlayacak önemli imkanlara sahibiz.

Öte yandan TurSEFF olarak bugüne kadar teknik destek verdiğimiz ve finansmanına 645 milyon avroyu aşkın katkıda bulunduğumuz 1600’den fazla projenin tamamı sürdürülebilirlik amacına hizmet eden çevreci ve verimliliği yüksek teknolojilerden oluşuyor. Hem ekonomiye hem ekolojiye katkısı olan bu teknolojilere bir örnek vermek gerekirse; TurSEFF’te su verimliliğini gözeten tarımsal sulama sistemlerini ve su geri kazanımını destekleyebiliyoruz. Bu sistemler aynı zamanda enerji verimliliği de sağlayabildiği gibi, istendiği takdirde enerjisini yenilenebilir kaynaklardan elde edebilecek bütünleşik sistemler de TurSEFF açısından uygun ürün ve teknolojilerden kabul ediliyor.”

“İklim değişikliği gibi bir problemle de mücadele etmemiz gereken bir dönemdeyiz”

Bugün bu potansiyelin önünde çok daha büyük fırsatlar olduğunu belirten Sarıoğlu, “Sürdürülebilir bir tarım için çevreci ve verimliliği yüksek teknolojilere yatırım yaparak daha üst basamaklara tırmanabiliriz” dedi.

Sarıoğlu, giderek artan dünya nüfusunun 2050’de 10 milyara yaklaşması beklenildiğini, bu nüfusu sağlıklı bir şekilde beslemek, ama bunu yaparken suyu, enerjiyi ve tüm kaynakları da verimli kullanıp en az girdi ile en çok çıktıyı alabileceğimiz verimli sistemlerin hayata geçirilmesi gerektiğini kaydetti.

Sarıoğlu, sözlerini şöyle sürdürdü:

“İnsanlığın ihtiyaçlarını giderirken kaynakların verimli kullanıldığı bütüncül ve optimum çözümler üretmezsek sistem yine eskisi gibi küresel şok dalgalarına açık olacak. Üstelik iklim değişikliği gibi bir problemle de mücadele etmemiz gereken bir dönemdeyiz. Bunun için sürdürülebilir bir tarım ve gıda yaklaşımı şart ve bunu sağlamanın yolu da kaynak verimliliğine yatırım yapmak. TurSEFF bu ihtiyaca yönelik olarak geliştirilmiş geniş bir çözüm yelpazesine sahip. Tüm sektörü bu fonlardan faydalanmaya davet ediyoruz.”

HAVAYOLU ŞİRKETLERİ: UÇAKLAR YERDE KALDI

Koronavirüsün ekonomik olarak en fazla zarar verdiği sektör havayolu şirketleri oldu. Uluslararası Hava Taşımacılığı Birliği IATA’ya göre, 2020 yılında havacılık sektörünün 113 milyar dolara kadar zarar edebilir. Bu rakam havayolu taşımacılığının yüzde 19 küçülmesi anlamı taşıyor. En az zararın ise 63 milyar dolar olarak hesaplandığı belirtildi.

TURİZM: SEYAHAT ETMEKTEN KORKMAK

Koronavirüs nedeniyle dünya çapında seyahat acentaları, oteller, restoranlar zor durumda. Virüs nedeniyle insanlar seyahat yapmaktan korktukları için turistik bölgeler boş kaldı. Uzmanlar, turizm sektörünün 11 Eylül 2001 saldırısı sonrası en büyük krizi yaşayabileceğini belirtiyor. Dünya turizm sektörü 6.6 trilyon değerinde, bu rakam küresel ticaretin yüzde 10 anlamına geliyor. Sadece Çin’de 25 milyon turistin seyahatten çekineceği tahmin ediliyor.

FUARCILIK: FUARLAR BİRBİR İPTAL EDİLİYOR

Dünya çapında fuarcılık sektörünün büyüklüğü 14 milyar euro. Ancak Koronavirüs nedeniyle şu ana kadar onlarca fuar iptal edildi. Sadece Almanya’da 24 bin çalışanın fuar iptallerinden etkilenmesi bekleniyor.

EĞLENCE SEKTÖRÜ: KONSER, TİYATRO, SİNEMA

Koronavirüs nedeniyle insanlar toplu alanlarda bulunmaktan çekiniyor. Bu nedenle konser, tiyatro ve sinema salonları boş kaldı.

RESTORAN VE CATERİNG FİRMALARI

Koronavirüsten kaçınmak için hijyen çok önemli. Bu nedenle insanlar dışarda yemek yemeği tercih etmiyor. Restoran ve catering firmaları müşterilerinin ortalama yüzde 38 oranında gerilediğini belirtiyor.

SPOR ETKİNLİKLERİ: BOŞ TRİBÜNLER, ERTELENEN MAÇLAR

Koronavirüsünün en fazla etkilediği alanlardan biri de spor müsabakaları oldu. Birçok ülkede spor müsabakaları ya ertelendi ya da seyircisiz oynanıyor. Amerikan basketbol ligi NBA maçları belirsiz bir tarihe kadar ertelendi.

BANKACILIK SEKTÖRÜ: KREDİLER ÖDENMİYOR, ÇEKLER KARŞILIKSIZ ÇIKTI

Koronavirüsünün en fazla etkilediği sektörlerden biri de bankacılık. Müşterilerin büyük bir kısmı kredilerini ödeyemediği için bankalar zor duruma düştü. Dünyanın en büyük bankalarından biri olan Deutschen Bank’ın hisseleri yüzde 17 değer kaybına uğradı. Avrupa Merkez Bankası faiz oranlarını zaten yüzde sıfırda tutuyor.

KÜRESEL DAĞITIM AĞI OLAN ŞİRKETLER

Küresel ölçekte ticaret yapan bütün sektörlerdeki şirketler Koronavirüsü nedeniyle zor günler yaşıyor. Tekstilden otomotive kadar tüm sektörler Çin’deki Koronavirüsü önlemleri nedeniyle olumsuz etkilendi. Dünya ticaret ağının yüzde 90’ı deniz ve okyanuslar üzerinden yapılıyor. Dünyanın en büyük 10 konteynır limanının 7’si Çin’de bulunuyor ve Koronavirüsü nedeniyle sevkiyatlar yapılamıyor.

DEZENFEKTAN VE HİJYEN ÜRÜNLERİ ÜRETİCİLERİ

Koronavirüsü nedeniyle en fazla para kazanan sektörlerden biri, sıvı sabun, kolonya ve benzeri dezenfektan ürünler üreten şirketler. Dezenfektan ürünleri üreten şirketler siparişlere yetişemiyor. Bazı ülkelerde bu ürünler karaborsaya düştü.

PETROL ŞİRKETLERİ

Koronavirüsün de etkisiyle dünyada ham petrol fiyatları hızla değer kaybetti. Ham petrolünü varil fiyatı 30 dolara kadar geriledi. Uçaklar havalimanlarında kalırken, gemilerde limanlarda demirledi.

KORUYUCU TULUM VE ELBİSELER

Özellikle sağlık sektöründe koruyucu tulum ve elbiseler bugünlerde çok önemli. Koronavirüsü ile doğrudan temasta olan sağlık görevlileri bu tulumlar ve elbiseler sayesinde korunuyor. Halk da maske ve eldiven edinmek için çaba harcıyor. Söz konusu ürünleri üreten şirketlerin borsadaki hisseleri aşırı değer kazandı.

ECZANE VE İLAÇ ŞİRKETLERİ

Koronavirüse çare olacak ilacı

bulmak için ilaç şirketleri yarış içinde.

Aşıyı ilk üretecek şirket büyük paralar

kazanacak. Günlük hayatta ise, Korona

virüsten korunmak ve bağışıklık sistemini güçlü tutmak için insanlar eczanelere akın ediyor. Eczaneler önünde uzun kuyruklar oluşurken ve ilaç şirketleri de üretim kapasitelerini üst seviyeye çıkardı.

GIDA ÜRETİCİLERİ

Koronavirüsü nedeniyle dünya genelinde panik hakim. İnsanlar Koronavirüsü nedeniyle kıtlık olacağını düşünerek marketlere akın ediyor. Evlerde stok yapmak için de genellikle kuru gıdalar tercih ediliyor. Özellikle makarna ve kuru bakliyat stokları tükendi. Bu alanda faaliyet gösteren firmalar üretim kapasitelerini artırarak, talebe cevap vermeye çalışıyor.

SİNEMAYA GİDEMEYEN EVDE İZLİYOR

Dünya çapında Koronavirüs nedeniyle korku hakim. Bir çok ülkede milyonluk şehirler karantina altına alındı. Halk ise, kamuya açık alanlara fazla çıkmıyor. Evde kalanlara internet üzerinden video hizmeti sunan Netflix gibi şirketlere talep arttı. Hisse senetleri de borsada değer kazanmaya devam ediyor.

BORSADAKİ ARACI KURUMLAR

Koronavirüs nedeniyle dünya çapında borsalarda önemli değer kayıpları yaşandı. Daha fazla para kaybetmek istemeyenler borsa ve döviz yerine altın gibi güvenli alanlara yatırımlarını çekiyor. Bu durum aracı kurumlara yarıyor.